Yaşadığınız alanı değiştirmek hayatınızda alacağınız en büyük ve önemli kararlardan biridir. Hem finansal hem de duygusal açıdan büyük cesaret ister, doğru hazırlıkları tamamlayarak süreci stressiz hale getirebilirsiniz. Ev satın alırken veya kiralarken, birçok detayla karşılaşabilirsiniz: Bütçe planlamasından yasal işlemlere, sözleşme maddelerinden evin durumu ve donanımına kadar her aşama büyük önem taşır. Bu yazıda ev satın alma ve kiralama süreçlerinin her iki tarafı için de bilmeniz gereken her şeyi bulabilirsiniz.
Ev edinme sürecinde en temel kararlardan biri, satın almanın mı yoksa kiralamanın mı sizin için daha uygun olduğudur. Her iki seçeneğin de kendine özgü avantajları dezavantajları mevcuttur. Kısa vadeli (1-3 yıl) bir planınız varsa kiralama, uzun vadeli düşünüyorsanız satın alma daha mantıklı olabilir. Doğru tercihi yapabilmek için önce kendi ihtiyaçlarınızı değerlendirmeniz gerekir.
Ev satın almak, özellikle İstanbul gibi değeri sürekli artan bir metropolde, geleceğe yönelik sağlam yatırım anlamına gelir. Kendi evinizde yaşamak, kiracı olmanın getirdiği belirsizliklerden kurtulmanızı sağlarken, istediğiniz değişiklikleri yapma özgürlüğünü verir.
Ev almak, en az 5-10 yıllık zaman dilimini kapsayan bir taahhüttür. İş değişikliği veya yaşam tarzınızdaki farklılıklar nedeniyle taşınma ihtiyacı duyarsanız, evinizi satmak ek sorumluluklar gerektirebilir. Peşinat, noter masrafları, emlak vergisi, DASK gibi ek giderler; satın alma sürecinin maliyetini artıracaktır. Doğru lokasyonu bulmak, uzun vadede değerini koruyacak ve hatta artıracak bir yatırım olabilir.
Kiralık evde yaşamak, özellikle henüz yerleşik düzen kurmamış veya şehirde yeni olanlar için idealdir. Kira ödemeleri, ev sahibi olmanın getirdiği büyük mali yükümlülüklerden kaçınmanızı sağlar, yaşam koşullarınıza göre esnek hareket etme imkanı tanır. Özel durumlarınız değiştiğinde, kiralık evden çıkıp yeni bir yere taşınmak satın alma süreciyle kıyaslandığında daha az zahmetlidir. Kiralık evlerde genellikle depozito ve birkaç aylık kira ödemesi dışında büyük bir harcama yapmanız gerekmez. Evde oluşabilecek büyük çaplı tamiratlar ev sahibinin sorumluluğundadır.
Hayalinizdeki evi bulmak, bir taşınmaz edinmekten öte; aslında yeni hayata kapı aralamaktır. Dolayısıyla süreç içinde stratejik planlama yaparak hareket etmelisiniz. Aceleyle atılan adımlar, sonradan telafisi zor sonuçlara yol açabilir. Bu yüzden her aşamayı dikkatle planlamak, hem zamanınızı hem de paranızı doğru kullanmanızı sağlar. Aşağıda verilen adımları takip ederek ev satın alma sürecini yönetebilirsiniz:
· İlk adım, kendinize şu soruyu sormakla başlar: “Nasıl bir yaşam alanı beni mutlu eder?” Sadece oda sayısı değil, yaşam tarzınız, işe ya da okula yakınlık, sosyal çevre gibi unsurlar da seçimlerinizde belirleyici olmalıdır. Çıkabileceğiniz maksimum bütçeyi belirleyerek hareket etmek, sizi sonradan zorlayacak finansal risklerden korur.
· Evinizi krediyle almayı planlıyorsanız, farklı bankaların sunduğu faiz oranlarını, dosya masraflarını ve toplam geri ödeme tutarlarını karşılaştırarak başlamalısınız. Ön onay sürecini erkenden başlatmanız, ileride pazarlık gücünüzü artırır. Böylece hayalinizdeki ev için başka biriyle yarışmanız gerekirse, öne geçme şansınız olur.
· Sadece tek bir ilanla karar vermemelisiniz. Aynı bölgede benzer özelliklere sahip gayrimenkul projeleri fiyatlarını kıyaslayarak piyasa değeri hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Emlak portallarını takip ederek, güvenilir emlakçılarla görüşebilir, mümkünse o bölgeyi yerinde ziyaret ederek gözlemleyebilirsiniz.
· Evi sadece gezmekle kalmamalı; duvar çatlaklarından rutubet izlerine, pencere izolasyonundan binanın genel bakımına kadar tüm detayları dikkatlice incelemelisiniz. Tereddütte kalırsanız, bir uzman görüşü alarak riskleri en aza indirebilirsiniz.
· Kararınız netleştiyse, işin resmi kısmı kalır. Satıcıyla anlaşma sağladıktan sonra, tapu dairesine gerekli belgelerle başvurrmanız gerekir. Bu süreçte güvenliğiniz için tapu devrini noter huzurunda ya da banka teminatlı ödeme sistemleri üzerinden yapmanız önerilir. Her adımı kayıt altına alarak ilerlemeniz olası anlaşmazlıkları önler.
· Tapu üzerinize geçtiyse, tebrikler: Yeni eviniz artık sizin! Ancak taşınma telaşına kapılmadan önce, evde ihtiyaç duyulabilecek boya, temizlik, güvenlik veya tadilat gibi işlemleri gözden geçirmelisiniz. Sonrasında huzurla yeni yaşam alanınıza adım atabilirsiniz.
Ev kiralama, özellikle büyük şehirlerde zaman zaman bir yarışa dönüşebilir. Doğru evi bulmak, kira şartlarını değerlendirmek ve taşınma planını yapmak, birçok detayı aynı anda düşünmeyi gerektirir. Aşağıdaki adımlar, kiralık ev arayışınızı daha kolay hale getirmenize yardımcı olacaktır:
· Kira bedelinizin, aylık gelirinizin belirli bir yüzdesini geçmemesi uzun vadede mali rahatlık sağlar. Kira dışında aidat, depozito, taşınma ve abonelik giderlerini de hesaba katarak bütçe planınızı yapmalısınız. Beklenmedik harcamalar için küçük esneklik payı bırakmanız önerilir.
· Ulaşım olanakları, işinize ya da okulunuza yakınlık, güvenlik, çevredeki sosyal olanaklar gibi kriterleri göz önünde bulundurmalısınız. Bölgeyi tanımak için birkaç gün o çevrede zaman geçirmek bile önemli bir fikir verebilir.
· Kiralık ilanları düzenli olarak takip ederek, farklı platformları ve ilan gruplarını karşılaştırmak fiyat farklarını net görmenizi sağlar. Fiyatlar konusunda fikir sahibi olmak için aynı bölgedeki benzer daireleri mercek altına alabilirsiniz. Düşük kira ilanlarına temkinli yaklaşmalı; dolandırıcılık ihtimaline karşı bilgileri doğrulamadan kapora göndermemelisiniz.
· Evleri sadece genişliğine veya konumuna göre değerlendirmek kararınızı yanlış yönlendirir. Elektrik, su tesisatı, kapı-pencere durumu, kombi ve beyaz eşyalar gibi teknik detayları mutlaka kontrol etmelisiniz. Evin güneş alıp almadığı dahi hayat kalitenizi doğrudan etkileyebilir.
Ev satın almak mı, kiralamak mı? Bu soru, her dönemde birçok kişinin kafasını meşgul eden, basit gibi görünen ama aslında oldukça çok yönlü bir karardır. Her iki seçeneğin de avantajları ve dezavantajları vardır ve nihai karar; geleceğe dair planlarınıza göre şekillenir.
Ev satın almak ciddi bir sermaye gerektirir. Peşinat, kredi faizi, tapu masrafı gibi kalemler ilk anda büyük yük olabilir. Ancak uzun vadede kira ödemek yerine birikim yapmış olursunuz. Öte yandan, sık yer değiştirmeyi planlıyorsanız ya da kariyerinizde belirsizlikler varsa, kiralama daha esnek seçenek sunar.
Bazı meslek gruplarında yerleşik düzen kurmak zor olabilir. Sık seyahat ediyorsanız, yurtiçi ya da yurtdışında geçici görevler alıyorsanız, ev satın almak sizi uzun vadede bir yere bağlı hale getirebilir. Kiralık evde yaşamak, bu gibi dinamik yaşam tarzları için daha uygundur.
Bazı insanlar için kendi evine sahip olmak duygusal bir tatmin sağlar. Güvence hissi, kişiselleştirme özgürlüğü, aidiyet duygusu gibi değerler, satın alma kararında etkili olabilir. Öte yandan bazı kişiler, taşınma esnekliğini ve bakım-onarım gibi sorumluluklardan uzak olmayı tercih eder.
Kira öderken genellikle aidat dışında büyük bir masrafla karşılaşmazsınız. Ancak ev sahibi olduğunuzda emlak vergisi, sigorta, bakım giderleri, olası tadilatlar gibi birçok sorumluluğun da sizin omuzlarınızda olduğunu unutmamalısınız.
Bekar biriyle çocuklu bir ailenin ihtiyaçları aynı olmayabilir. Eğer kısa vadede evlenmeyi, çocuk sahibi olmayı ya da ebeveynlerinizle birlikte yaşamayı planlıyorsanız, bu faktörler evin büyüklüğü, lokasyonu ve sahip olma tercihi açısından etkili olacaktır.
Ev kiralarken kararınızı aceleye getirmemek, ileride yaşanabilecek sorunların önüne geçmek açısından oldukça önemlidir. Kiralama sürecinde karşılaşabileceğiniz bazı riskleri önceden bilmek ve çözüm yollarını değerlendirmek, sizin için maddi açıdan tasarruf sağlayacaktır.
İlk olarak, yanıltıcı ilanlarla karşılaşma ihtimaliniz oldukça yüksektir. Fotoğraflar güncel olmayabilir, evin konumu farklı gösterilebilir ya da özellikleri abartılı şekilde sunulabilir. Bu nedenle evi yerinde görmeden hiçbir karar vermemeniz gerekir. Mümkünse mahalleyi gezmek, bina görevlisi veya komşularla konuşmak size daha gerçekçi izlenim sunar.
Sıklıkla karşılaşılan bir diğer sorun ise kapora dolandırıcılığıdır. Ev sahibi gibi davranan kişiler, evi görmeden veya sözleşme yapılmadan önce kapora talep edebilir. Sizi ödeme yapmaya zorlayan kişilerden kaçınmalı, mutlaka ev sahibinin ya da emlak danışmanının yetkisini belgeleyen resmi evrakları talep etmelisiniz.
Hukuki olarak geçersiz ya da eksik kira sözleşmeleri de ciddi mağduriyetler doğurabilir. Sözleşmede kira bedeli, ödeme tarihi, artış oranı, depozito miktarı ve çıkış süreci gibi temel maddelerin net belirtilmesi zorunludur. Karşılıklı imzalanan yazılı sözleşme, her iki taraf için de hukuki güvence sağlar.
Depozito iadesi, kiracıların evden çıkarken en çok karşılaştığı sorunlardan biridir. Evin durumuna bağlı olarak bazı kesintiler yapılması gerekebilir, ancak bu kesintiler çoğu zaman taraflar arasında anlaşmazlığa neden olur. Taşınmadan önce evin mevcut durumunu belgelemek, varsa hasarları yazılı hale getirmek ve çıkarken yeniden aynı şekilde kayıt altına almak, sorunu en aza indirger.
Bazı kiralık evlerde aidat ve ortak giderlerle ilgili belirsizlikler yaşanabilir. Aidatın tam olarak neleri kapsadığı, site yönetiminin ekstra ücret talep edip etmeyeceği gibi detaylar çoğu zaman sözleşmeye yansıtılmaz. Aidat bilgilerini net bir şekilde öğrenmeli, mümkünse bu konuyu da sözleşmeye dahil etmelisiniz.
Ev satın almak, hayatınızdaki en büyük yatırımlardan biri olabilir. Bu nedenle süreç boyunca karşınıza çıkabilecek riskleri bilmek ve bunlara karşı önlem almak, maddi ve manevi açıdan kendinizi korumanızı sağlar. Sadece evi beğenmek ya da fiyatını uygun bulmak, sağlıklı satın alma süreci için yeterli değildir. Detaylara dikkat etmek, bilinçli adımlar atmak büyük önem taşır.
En sık karşılaşılan risklerden biri, mülkiyet sorunlarıdır. Satın almayı düşündüğünüz evin tapusu başka bir kişiye ait olabilir ya da üzerinde ipotek, haciz gibi kısıtlamalar bulunabilir. Bu durumlar hem zaman kaybına hem de ciddi maddi zararlara neden olabilir. Satın alma öncesi tapu kaydının detaylı şekilde incelemeniz önerilir. Tapu Müdürlüğünden alınacak güncel bilgilerle taşınmazın hukuki durumu netleştirebilirsiniz.
Bir diğer önemli risk, evin ruhsata aykırı bölümlerinin bulunmasıdır. İleride cezai yaptırımlara yol açabilir. Binanın yapı kullanım izin belgesi (iskan belgesi) kontrol etmeli, kat irtifakı mı yoksa kat mülkiyeti mi kurulu olduğu mutlaka sorgulamalısınız. Gerekirse belediyeye başvurarak yapı ruhsatı ve projeler hakkında bilgi almak faydalı olacaktır.
Gayrimenkulün piyasa değerinden yüksek fiyata satılması da alıcıların sıkça karşılaştığı risklerdendir. Özellikle ilk kez ev alacak kişiler, bölgeye ve piyasa koşullarına hâkim olmadıklarında, ederinin çok üzerinde fiyatla karşı karşıya kalabilir. Bu riski azaltmak için benzer konumdaki evlerin fiyatlarını karşılaştırmak, uzman bir emlak danışmanından veya eksperden görüş almak oldukça değerlidir.
Siz de hayalinizdeki yaşam alanına kavuşmak istiyorsanız, güvenilir ve kaliteli konut projeleriyle öne çıkan Polat Gayrimenkul’ün ayrıcalıklı dünyasını keşfedebilirsiniz. İster yatırım, ister oturum amaçlı konut arayışında olun; Polat Gayrimenkul size modern estetikle inşa edilmiş yaşam alanları sunar.
